روند قدرتگیری آلمذکور در بوشهر (از سقوط صفویه تا برآمدن قاجار1210 - 1135ق)

از تحولات مهم اواخر دوره صفویه در جنوب ایران، به‌ویژه بعد از سقوط این سلسله، مهاجرت و قدرت­گیری قبایل متعدد عرب در این منطقه بود. این گروه‌های قبیله‌ایِ ساکن سواحل جنوبی خلیج‌فارس، به دلایل مختلف تمایل داشتند در سواحل شمالی مستقر شوند. در شرایطی که در جنوب کشور، به خصوص در نواحی بندری و ساحلی خلیج­فارس، خلأ قدرت وجود داشت و بر اثر آن ثبات سیاسی در این حوزه حاکم نبود، زمینه برای مهاجرت و رشد این گروه­ها فراهم گردید. این قبایل که از مدت‌ها پیش در اندیشه حضور و نفوذ در سواحل شمالی خلیج­فارس بودند، از وضعیت به وجود آمده استفاده کردند. یکی از این قبایل، آل‌مذکور بود که از موقعیت حوزۀ خلیج­فارس و مناطق داخلی ایران استفاده کرده و به بندر بوشهر مهاجرت کردند و در آنجا حکومتی محلی تشکیل دادند. در این مقاله فرایند مهاجرت و قدرت‌گیری آل مذکور در بوشهر در دو محور ارزیابی شده است: شرایط و بسترهای عمومی در جنوب کشور که منجر به مهاجرت آنان شد. این مرحله از اواخر دوره صفویه آغاز و تا دوره زندیه ادامه یافت. در این دوران اوضاع سیاسی در مناطق داخلی ایران و سواحل به گونه‌ای رقم خورد تا مهاجرت و استقرار قبایل مختلف، از جمله آل‌مذکور را تسهیل نماید. در محور دوم زمینه‌های خاص جغرافیایی، معیشتی و سیاسی، که در بوشهر وجود داشت و با شرایط آل‌مذکور هم‌خوانی داشته و زمینه قدرت‌گیری نهایی این خاندان را فراهم آورد، مورد بررسی و تحلیل قرار می­گیرد. بنابراین، خاندان آل‌مذکور با استفاده از موقعیت پدید آمده در کرانه‌های جنوبی کشور و با بهره‌گیری به موقع از قابلیت‌های خود و ظرفیت‌های بندربوشهر، اسباب نفوذ و قدرت‌یابی خود را فراهم آوردند